“Ik ben er helemaal klaar mee! Wij hebben toch wel iets op papier staan over het bezoeken van tandarts, fysiotherapeuten en andere specialisten onder werktijd?!”
Hij stormt de kamer van de HR-afdeling binnen, waar ik op hem zit te wachten. Er kan nog net een goeiemorgen vanaf, maar manager Jan is vooral boos.
Hij heeft een aantal medewerkers op zijn afdeling die te pas en te onpas privé-afspraken hebben onder werktijd. Zoals bezoeken aan een fysiotherapeut, huisarts, tandarts of mondhygiënist.
Jan is niet de enige die met deze frustratie rondloopt. Hoe kleiner het bedrijf, hoe groter de irritatie op dit onderwerp. Zeker als een medewerker deze afspraken midden op de dag plant en hierdoor een lange tijd afwezig is. Of een medewerker die wekelijkse afspraken onder werktijd plant. De collega’s moeten hierdoor het werk van deze medewerker oppakken.

Wat zegt de wet?
Als een medewerker valt en een tand heeft afgebroken of zich heeft verwond en daardoor direct naar tandarts of huisarts moet, dan valt dit onder het wettelijke calamiteitenverlof. Met dit wettelijk verlof kan de medewerker onder werktijd naar de tandarts of huisarts.
Veel medewerkers denken dat zij recht hebben op verlof om naar de tandarts te gaan. Dit is niet het geval. In de wet staat niets over een recht op (betaald) verlof voor een ‘normaal’ tandarts of ander specialistenbezoek. Zoals een halfjaarlijkse controle bij de tandarts of een bezoek aan de huisarts voor een prikpil. Bij deze normale bezoeken is er sprake van niet-wettelijk verlof, oftewel bijzonder verlof.
Geen zin om te lezen? Luister dan naar mijn podcast 😉
Wat houdt bijzonder verlof in?
In veel cao’s staat een bepaling over het bijzonder verlof. Staat dit niet in de cao of is er geen cao van toepassing, dan val je terug op het goed werkgeverschap.
Dit kan betekenen dat je toch het loon doorbetaalt als de medewerker een bezoek brengt aan een tandarts of andere specialist.
Wanneer dit het geval is, is afhankelijk van de situatie. Voorbeelden waar je aan kunt denken zijn:
- Bied je enkel de wettelijke vakantiedagen of ook (veel) bovenwettelijke vakantiedagen? Je kan je voorstellen dat je eerder het loon van de medewerker moet doorbetalen als de medewerker enkel recht heeft op de wettelijke vakantiedagen.
- De frequentie. Gaat het om enkele tandarts- en/ of huisartsbezoeken per jaar of zijn het wekelijkse sessies bij een fysiotherapeut. In het eerste geval wordt meer coulance verwacht van jou als werkgever.
- Zijn er klachten die werk gerelateerd zijn? In dat geval wordt eerder van jou verwacht dat je toestaat dat de medewerker onder werktijd onder behandeling is.
- Werkt de medewerker fulltime of parttime? Als hij fulltime werkt, wordt eerder van jou verwacht dat een bezoek aan een specialist onder werktijd is toegestaan.
Mijn advies
Start met bekendheid. Veel medewerkers weten niet welke rechten en plichten zij hebben als zij een tandarts of andere specialist moeten bezoeken. Ze doen dus maar wat. Het is aan jou als werkgever om helder te verwoorden wat je van de medewerker verwacht in deze situatie.
Om die helderheid te bieden én om willekeur te voorkomen adviseer ik om regels op te stellen over ‘normale’ bezoeken aan specialisten. Dit is natuurlijk alleen nodig als het nog niet is opgenomen in de cao. Je kunt zo’n regeling bijvoorbeeld opnemen in een personeelshandboek.
Wat neem je dan op?
In de regeling kun je opnemen dat je verwacht dat bezoeken aan specialisten zoals tandarts, huisarts en fysiotherapie zoveel mogelijk buiten werktijd worden gepland. Als een medewerker parttime werkt, verwacht je dat hij deze bezoeken op een vrije dag plant.
Als dit niet mogelijk is, dan plant de medewerker dit bezoek zoveel mogelijk aan de randen van de dag (dus aan het begin of het einde van de werkdag).
Je kunt hier ook in opnemen dat de medewerker een maximaal aantal keren of uren per jaar tijdens werktijd naar de (tand)arts mag. Bijvoorbeeld maximaal zes keer per jaar en maximaal twee uur per keer inclusief reistijd. Overschrijding daarvan kan dan bijvoorbeeld worden afgeboekt van de bovenwettelijke vakantie-uren.
Ik adviseer altijd wel om in de regeling ruimte te laten voor bijzondere omstandigheden. In sommige situaties (bijvoorbeeld bij chronische ziekte) wil je ruimte houden voor individuele afspraken met de medewerker.
Wedden dat je medewerkers je dankbaar zijn?